რა არის დეპრესია, არის თუ არა დეპრესიული ფონი ქვეყანაში და როდის გვჭირდება ვიზიტი ფსიქოლოგთან, ამ და სხვა საკითხებით “სამხრეთის კარიბჭემ” ფსიქოლოგ გულიკო ბექაურს მიმართა.
გულო კოხოძე, ახალციხე
- დეპრესია მაქვს, ფსიქოლოგის დახმარება მჭირდება! - ბოლო დროს ეს ფრაზა ხშირად ისმის. რითი ახსნით ამ ფაქტს? მართლაც ასეთი დეპრესიული ფონია ქვეყანაში?
- პირველ რიგში ავხსნი რა არის დეპრესია. დეპრესია ხასიათდება განსაკუთრებულად გამოკვეთილი უარყოფითი ემოციური ფონით, ცვლილებებით მოტივაციურ-ნებელობით სფეროში და საერთო ქცევითი პასიურობით. სუბიექტურად, დეპრესიაში მყოფი ადამიანი უარყოფითი, ხშირად უაღრესად მძიმე ემოციური მდგომარეობის ტყვეობაშია. დაკარგული აქვს ცხოვრების ხალისი. ტანჯავს დათრგუნულობის შერძნება, უიმედობა, სევდა, სასოწარკვეთილება. ამ დროს საფუძვლიანად არის შეზღუდული სურვილები. მოშლილია მოტივაციური მექანიზმები. მკვეთრად არის დაქვეითებული ნებელობა –ადამიანს ძალიან უჭირს აიძულოს თავი რაიმე გააკეთოს, მით უფრო ის რაც არ სურს, მაგრამ საჭიროა. უსუსურობის გრძნობას ცხოვრებისეული სირთულეების წინაშე თან ერთვის პერსპექტივის უქონლობის მწვავე განცდა. ადამიანი დასუსტებულია, მალე იღლება, რაც საბოლოო ჯამში მოქმედების პროდუქტიულობის შესამჩნევ კლებას იწვევს.
თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ ჩემთან უფრო და უფრო მეტი ადამიანი მოდის, ვფიქრობ, რომ პრობლემებიც მეტია და ამას ემატება ადამიანების გახსნილობა ზოგადად ფსიქოლოგიური პრობლემებისადმი, რომელიც წინა წლებში არ იყო. ბოლო წლებში ამ თვისებას, ანუ საზოგადოების გახსნილობას აქტიურად ვამჩნევ. აღარ ეთაკილებათ აღიარება, რომ ფსიქოლოგიური პრობლემა აქვთ.
- ანუ დეპრესიული ფონი ყოველთვის იყო, უბრალოდ ადამიანები გახდნენ გახსნილები?
- ბოლო პერიოდში უფრო მეტად არის გახსნილი საზოგადოება. ერთის მხრივ, ეს დაკავშირებულია იმასთან, რომ პრობლემებმა იმატა, მეორეს მხრივ კი საზოგადოების ცნობიერებაში მომწიფდა ის აზრი რომ ფსიქოლოგთან მისვლა და ფსიქოლგიურ პრობლემებზე დალაპარაკება უხერხულობას არ იწვევს. პირიქით, ეს გარკვეულწილდ გეხმარება პრობლემა სწორად დაინახო და სწორად გადაწყვიტო და მოაგვარო.
უფრო ხშირად მოდიან არასრულწლოვანი ბავშვების მშობლები. ბავშვები, რომლებიც არ ღებულობენ საზოგადოებაში ჩამოყალიბებულ ნორმას და არაადეკვატურად იქცევიან სკოლაში, ოჯახში სხვადასხვა დონის ურთიერთიბებში (ასეთებს ასოციალურ ბავშვებს ვეძახით). საინტერსოა ის ფაქტიც, რომ თავად ახალგაზრდებს აქვთ სურვილი, რომ დაუშვათ მივიდნენ ფსიქოლოთან. ადრე ასე არ იყო. ფსიქოლოგის ინსტიტუტის დამკვიდრება ამ ბოლო პერიიოდში აქტიურად დაიწყო.
-რა შემთხვევაში აკითხავენ, უფრო ხშირად ფსიქოლოგს?
- უმუშევრობამ, მძიმე სოციალურმა და ეკონომიკურმა ფონმა, ადამიანი შეიძლება ჩააგდოს რთულ დეპრესიულ მდგომარეობაში, თუ ასე წავიყვანთ საუბარს, შეიძლება ვიგულისხმოთ, რომ ვისაც სამსახური არ აქვს ყველას ნერვოზი და დეპრესია შეიძლება ჰქონდეს, მაგრამ ეს ინდივიდუალურია. ვისაც შედარებით სუსტი ნერვიული სისიტემა აქვს, ის უფრო ვერ უძლებს ცხოვრებისეულ სირთულეებს და ამ შემთხვევაში უფრო მეტია რისკი იმისა, რომ ადამიანი ჩავარდეს დეპრესიაში. ასეთ პრობლემებზე რომ ვსაუბრობთ, გასათვალისწინებელია გენეტიკური ფაქტორი. რამდენად აქვს ადამიანს გენეტიკური განწყობა რომელიმე კონკრეტული პრობლემისადმი.
- რას ნიშნავს გენეტიკური ფაქტორი?
- გენეტიკური განწყობა ნიშნავს იყო თუ არა ვინმე დავუშვათ კონკრეტული ნერვული დაავადებით. მაგალითად ჩვენ გვქონდა შემთხვეა, როცა ერთი ოჯახიდან სამმა ადამიანმა მოიკლა თავი და ოჯახის მეოთხე წევრი ახლა მკურნალობის კურსს გადის, ანტიდეპრესანტების საშუალებით.
- რამდენად იმატა თვითმკვლეობის ფაქტებმა?
- ზუსტი სტატისტიკა არ მაქვს, ვერ გეტყვით, მაგრამ ზოგადი ემოციური ფონი საზოგადოებაში მაინც არის აწეული. ძალიან დიდი გავლენა მოახდინა 2008 წლის ომის პერიოდმაც.
- რას ეტყოდით მათ, ვისაც უნდა ფსიქოლოგთან ვიზიტი და არ აქვს ინფორმაცია თუ სად ან ვის მიმართოს?
- რეგიონულ ფსიქონევროლოგიურ დისპანსერში კვირაში ერთხელ, ხუთშაბათობით ვმუშაობ. ნებისმიერ მსურველს შეუძლია მოვიდეს და გავუწევთ კონსულტაციებს.
- ყოველდღიური რომ იყოს ფსიქოლოგთან შეხვედრები, სეანსები?
- ასეთი ტიპის სეანსებს არ ვატარებთ, საჭიროება კი არის, მაგრამ... არაფორმალურად ჩემს ახლობლებს, სტუდენტებს ისედაც ვეხმარები, მაგრამ რომ არსებობდეს ფსიქოლოგიური ცენტრი, კარგი იქნებოდა.
- ფსიქონევროლოგიურ დისპანსერში დაახლოებით რამდენი ადამიანი მოდის?
- მაგალითად, დღეს ექვს ადამიანს გავუწიეთ კონსულტაცია.
No comments:
Post a Comment
დატოვე კომენტარი