გლეხებს შემომწყრალი ბუნება

ანომალიური ზამთარი, მაღალი ტემპერატურა და წვიმა იანვარში სოფლის მოსახლეობას განსაკუთრებით აშფოთებთ. გასული მოუსავლიანი წლის შემდეგ, მიმდინარე წელი მათთვის, ვისთვისაც ერთადერთი საარსებო წყარო მიწაა, კიდევ უფრო უიმედო ჩანს.

იმაზე, რომ 2010 წელს მოსავალს ვერ მიიღებენ, უთოვლობა არა, მაგრამ ზამთარში სითბო და წვიმიანი ამინდები რომ კარგის მომასწავებელი არ არის, სოფლებში ყველა საუბრობს.

“თუ მიწა არ გაყინა და დაიფშვნა, რა დაშლის ამ ბელტებს? ასეთი ზამთრის შემდეგ გაზაფხული კიდევ უფრო წვიმიანი იქნება. სველი მიწა არ დაიხვნება. თან ეს სითბო კვირტებს გამოიტყუებს და მერე კი მოყინავს”, - ამბობს ვალის მკვიდრი 70 წლის ნიკოლოზ ნადირაძე.

დეკემბერსა და იანვარში წვიმა, რომ იშვიათი შემთხვევაა, ამას ახალციხის მეტეოსადგურშიც ადასტურებენ.

“წელს ნალექის რაოდენობა 23,4 მეათედია, ოღონდ წვიმის სახით. რაც შეეხება თოვლს, მხოლოდ ერთხელ მოვიდა და ისიც თოვლჭყაპი. მისი სიმაღლე ერთი სანტიმეტრიც არ იყო და მალევე გადნა”, - გვიხსნის ახალციხის მეტეოსადგურის უფროსი ირმა ყავრელიშვილი.

ჰიდრომეტეოროლოგიის დეპარტამენტის უფროსის მოადგილის ჯემალ დოლიძის განცხადებით, გასული წლის დეკემბერი ქვეყნის მთელ ტერიტორიაზე მართლაც ანომალიურად თბილი იყო: “ახალციხეში ჰაერის საშუალო ტემპერეტურის გადახრა ნორმიდან 3. 2 გრადუსით მეტი დაფიქსირდა”.

სტიქიამ გასულ წელს ბევრი ოჯახი ლუკმაპურის გარეშე დატოვა. ივნისიდან აგვისტომდე არაერთხელ მოსულმა ჭარბმა წვიმამ ახალციხის მუნიციპალიტეტის სოფლებში ნაკვეთები დატბორა და ნათესები თითქმის 100 პროცენტით გაანადგურა.

“გასულ წელს მუნიციპალიტეტმა ორ მილიონამდე ზარალი განიცადა. 2008 წელთან შედარებით 2009-ში მოსავლიანობა 50 პროცენტით შემცირდა”, - გვიხსნის ახალციხის მუნიციპალიტეტის გამგებლის თანაშემწე ალიკა კოსტანიშვილი და დასძენს, რომ მარცვლის მოსავლის საერთო რაოდენობამ 10 ცენტნერიც ვერ შეადგინა.

მათ კი, რომელთა ნაკვეთებიც სტიქიას გადაურჩა და მოსავალი მიიღო, გასაღება გაუჭირდათ. ნიკოლოზ ნადირაძემ სამი ტონა კარტოფილი და 20 ტონა კომბოსტო მოიყვანა: “სად წავიღო? იმის საშულება არ მაქვს თბილისში გასაყიდად რომ ჩავიტანო. აქ კიდევ საწარმო არაფერია, რომ ჩააბარო. ხალხს ტონობით ვაშლი დაულპა. გლეხის მომკითხავი ხომ არავინაა და თითქოს ახლა ბუნებაც შემოგვწყრა”.

იმის გამო, რომ გლეხებმა მოსავალი ვერ მიიღეს, ხოლო ვინც მიიღო ვერ გაასაღა, სოფლებში საშემოდგომო ხვნები არ ჩატარებულა.

“ბევრ სოფელში ტრაქტორი საერთოდ არ შესულა, ხალხს ფული არ ჰქონდა. ოთხი კილო კარტოფილი უნდა გაყიდო, რომ ერთი ლიტრი საწვავი იყიდო. კარგი იქნება, თუ მთავრობა გლეხებს საწავავით დაეხმარება”, - ამბობს ალიკა კოსტანიშვილი.

მისი განმარტებით, თბილ და წვიმიან ზამთართან ერთად ის გარემოება, რომ მზრალი ხვნები არ ჩატარებულა, მდგომარეობას კიდევ უფრო ართულებს: “ბელტები ამოვა, სანამ ტალახი გახმება და დახნავენ მაისიც მოგვადგება. არადა, ჩვენთან მარცვლეული მარტში ითესება. თუ მაისში დათესავ, ჩათვალე, რომ 60 პროცენტი მოსავალს ვერ მიიღებ”.

კოსტანიშვილი ვარაუდობს, რომ კლიმატური პირობების გამო დროულად ვერც კარტოფილი დაითესება: “კარტოფილი აპრილის დასაწყისში უნდა დაითესოს, მაგრამ ესეც ძალიან გაჭირდება”.

სინოპტიკოსები იმ ფაქტს, რომ ზამთარში თოვლის ნაცვლად წვიმა მოდის და ტემპერატურაც საკმაოდ მაღალია, გლობალური დათბობით ხსნიან.

“კლიმატი შეიცვალა, გაზაფხული უფრო ადრე მოდის. წელს ჩინეთში ერთ მეტრზე მეტი მოთოვა. ასეთი რამ არავის ახსოვს”, - ამბობს სამცხე- ჯავახეთის ჰიდრომეტეოროლოგიური ობსერვატორიის დირექტორი
ლევან კაპანაძე.

ჯემალ დოლიძის განმარტებით, წლევანდელი ზამთრის თბილი ამინდების ფორმირებაში თავისი წვლილი აქვს შეტანილი კლიმატის ცვლილებას. თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ყოველი მომდევნო თვე ან სეზონი აუცილებლად თბილი იქნება: “მაგალითად, გასული წლის აგვისტო 1923 წლის შემდეგ საქართველოში ყველაზე ცივი აღმოჩნდა”.

როგორი გაზაფხული იქნება, რამდენად დროულად მოხერხდება დათესვა და რამდენად კარგი მოსავალი მოვა, ეს ბუნებაზეა დამოკიდებული. ის კი გლეხებს მიწის დასახნავად საწვავით დაეხმარებიან თუ არა, ან იზრუნებენ სხვადასხვა პროდუქტის გადამამუშავებელი საწარმოების გახსნის სტიმულირებაზე, მთავრობის გადასაწყვეტია.

თამუნა უჩიძე, ახალციხე